Ukrayna Korvet Projesi
Geçmiş:
Ukrayna Korvet Projesi, Ukrayna Savunma Bakanlığı ile STM arasında MİLGEM Ada Sınıf tasarımını temel alan, biri kesin, üçü de opsiyonel olmak üzere toplam dört adet korvet alımı için 14 Aralık 2020’de Kiev’de imzalanan anlaşma ile başladı (1). STM ana yükleniciliğinde, projedeki ilk korvet olan Hetman Ivan Mazepa’nın inşasına 28 Nisan 2021’de RMK Marine Tersanesi’nde başlandı. 2 Ekim 2022’de denize indirilen Hetman Ivan Mazepa Korveti 29 Mayıs 2024’te ilk seyir tecrübesini gerçeleştirdi (2). Opsiyonel olan üç korvetin STM’nin lisans ve mühendislik desteği ile Ukrayna’daki Okean Tersanesi’nde inşa edilmesi planlanmaktayken bu süreçte başlayan Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle bu uygulanamaz bir durum alınca ikinci korvet Hetman Ivan Vyhovskyi’nin de inşası 2023’te SNR İstanbul Tersanesi’nde (3) başladı (4).
Yapı:
Ada Sınıf ile aynı temel yapıdaki korvetler 99,56 metre tam boy (91,40 metre su hattı), 14,42 metre azami genişlik (12,74 metre su hattı genişliği), 3,85 metre draft, 27+ metre yüksekliğe sahiptir (ana direk) ve tam yüklü durumda 2.400 tondan fazla deplasmana sahiptir. Korvetler CODAG tahrik yapısında olup her biri 5.766HP güç üretebilen iki adet MTU 20V4000M93L dizel ana makina, General Electric LM2500 gaz türbin, RENK redüksiyon dişlisi (5) bulunmaktadır. Saatte 29 knot üzeri azami sürate sahip olup, 175 tondan fazla yakıt kapasitesi ile iktisadi 15 knot süratte 3.500 deniz mili seyir siasına ulaşabilmektedir. İki yalpa önleyici, iki şaft, kontrol edilebilir beş palli iki pervane korvetlerde bulunmaktadır. 10+ ton taşıma kapasiteli bir pist ile bir hangarın bulunduğu korvetler helikopter operasyonları için 20+ ton JP5 yakıtı depolayabilmektedir. Korvetlerde biri pupa tarafta, diğeri iskele tarafta olmak üzere iki adet de bot bulunmaktadır.
Korvetlerin silahlanması; Leonardo Super Rapid 76mm/62kalibre ana batarya, ASELSAN Gökdeniz 35mm yakın hava savunma sistemi (Mar-D AESA 3 boyutlu arama ve Akrep Blok-A1 atış kontrol radarları ile), iki adet ASELSAN STAMP-2 12.7mm UKSS, EuroTorp MU90 Impact 324mm torpidolar için iki adet -ikili veya üçlü- torpido kovanı, sekiz adete kadar RGM84 Harpoon gemisavar füzesi (6) için iki adet Mk-141 füze fırlatıcı ve sekiz adet MBDA MICA VL M hava savunma füzesi için iki adet dörtlü fırlatıcıdan oluşmaktadır. HAVELSAN ADVENT savaş yönetim sistemi korvetlerde tercih edildi. Radar ve sonar yapısı Thales lisansı ile ASELSAN tarafından üretilen 250km etkili menzile sahip S-Bant Smart-S Mk-2 3 boyutlu arama radarı, iki adet NG Sperry Marine VisionMaster FT X/S-Bant seyir radarı, ASELSAN Alper LPI XBant radar, Thales Stir EO Mk-2 atış kontrol radarı ve METEKSAN Yakamos 2020 karinaya monteli sonardan oluşmaktadır. Hedef tespit, teşhis, sınıflandırma, izleme için ASELSAN ARES-2N(V)2 radar elektronik destek sistemi, elektronik taaruz için ASELSAN AREAS-2NC, torpido karşı tedbir için ASELSAN HIZIR, dekoy fırlatıcı olarak Mk-137 veya ASELSAN DAS, lazer ikaz için biri pruvada olmak üzere toplam üç adet ASELSAN LİAS 100 veya 200D, elektrooptik keşif, gözetleme, hedefleme için de ASELSAN DenizGözü Ahtapot bulunmaktadır. Korvetlerde bulunan YALTES PİKET 3000 entegre platform izleme ve yönetim sistemi CCTV, stabilite yazılımı, yangın algılama, hasar kontrol ve gemide eğitim sistemlerini kapsamaktadır. (7,8)
Değerlendirme:
Projede Ukrayna’nın tercih ettiği silah-sensör yapısının kolayca mevcut tasarım üzerine eklemlenebilmesi Ada Sınıf’ın esnek tasarımı ve STM’nin gelişmiş mühendislik kabiliyetlerini göstermesi bakımından önemlidir. Ukrayna ve Rusya arasında devam eden savaşın mevcut durumu içerisinde Montrö Sözleşmesi’nin koruyucusu olan Türkiye’nin, bu korvetlerin Türk Boğazları’ndan geçişine izin vermesi -Kraliyet Donanması’nın Ukrayna’ya hibe edip göndermek istediği fakat geçişine izin verilmeyen mayın avlama gemileri örneğinde olduğu gibi- mümkün görünmemektedir. Korvetlerin başka bir ülkeye satılma ihtimali de oldukça düşük görünmekte olup muhtemel sonuç savaş sona erene kadar Türkiye’de kalmaları olacaktır. Mevcut beklenti projenin iki korvet ile kalacağı yönündedir. Gemilerden her birinin inşa maliyetinin 137 milyon USD, silahsensör ve diğer sistemlerin donatımıyla da toplam 260 milyon USD düzeyinde olduğu düşünülmektedir. Dört geminin de tamamlanması haline projenin toplam maliyetinin 1 milyar USD’yi aşacağı tahmin edilmektedir.
Hetman Ivan Mazepa (F-211): Seyir testleri devam eden Hetman Ivan Mazepa Korveti’nin 2024 yıl sonuna kadar teslim edilmesi muhtemel görünmektedir.
Hetman Ivan Vyhovskyi (F-212): SNR İstanbul Tersanesi’nde inşası devam eden korvetin Ekim 2024’te denize indirilmesi beklenebilir.
Notlar:
1. Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından yürütülen anlaşmada Ukrayna, Bayraktar TB-2 İHA da aldı.
2. RMK Marine için ilk muharip gemi inşası durumunda olduğu söylenebilir. Tersanede daha önce Albay Hakkı Burak Sınıf iki ikmal gemisi ile Dost Sınıf dört Sahil Güvenlik korveti de inşa edildi.
3. TVEG (TCG Ufuk) projesini de yürütmüş olan tersane, ADA Sınıf temel tasarımı üzerinde ikinci gemiyi inşa etmekte.
4. Gemilerin çeşitli silah, sensör ve yapısal işleri ise İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda yapılmaktadır.
5. Mevcut tüm MİLGEM’lerde olduğu gibi MTU makina, GE gaz türbin ve RENK redüksiyon dişlisi tercih edildi.
6. Öncesinde Luch Design Bureau tarafından geliştirilen RK360MC Neptune füzesi düşünülmekteydi.
7. Yazıda verilen bilgiler gemideki tüm sistemleri kapsamaz.
8. Korvetler mevcut silah ve sensör yükü ile Ada Sınıf’tan daha iyi durumdadır. Ada Sınıf için yarı ömür modernizasyonuna da örnek olacak bir yapı olduğu düşünülebilir.
