7 Farklı MİLGEM Tasarımında Tahrik Yapılarına Bakış

MİLGEM tasarımı, ilk proje olan Ada Sınıf'tan bugüne yedi farklı projeye temel oldu. Tek bir temel bir tasarım üzerinden farklı tip ve kullanım amaçlarına sahip gemilerin geliştirilmesi farklı tahrik yapısı ihtiyaçlarını da beraberinde getirmektedir. MİLGEM temel tasarımı üzerinden geliştirilen projelerde bugüne kadar dört farklı tahrik sistemi kullanıldı.

MİLGEM tasarımını temel alan gemilerde şimdiye kadar dört kez dizel ve gaz türbin kombinasyonu (CODAG), bir kez dizel ve dizel kombinasyonu (CODAD), bir kez de dizel ve dizel elektrik motoru kobinasyonu (CODELOD) ve bir kez de dizel-elektrik olmak üzere dört farklı tahrik sistemi kullanıldı. Mevcut olarak en fazla tercih edilen makine dört projede yer alan MTU 20V 4000 M93L olurken, bir projede MTU 16V 595 TE90, bir projede MTU 16V 1163 M84, bir projede MAN 20V175D-MM ile TÜRASAŞ 8V 160 ve bir projede de MAN 20V 175D-ML tercih edildi. Bu yönüyle MİLGEM, bir askeri gemi temel tasarımı üzerinde dört farklı tahrik yapısı, altı farklı makine (gaz türbin hariç) kullanılmış olan dünyadaki tek örnek durumundadır. MİLGEM'de tahrik yapısıyla ilgili başka bir önemli başarı makine kaynaklı ortaya çıkan akustik ve termal izin çeşitli önlemler ile oldukça azaltılmış, geminin tespitinin oldukça zorlaştırılmış olmasıdır.

En fazla güç üretim imkanına 42.644 beygir ile İstif Sınıf 2-8, en azına ise 11.532 beygir ile TVEG sahiptir. Ada Sınıf temel tasarımı 170 tondan fazla F-76 askeri gemi yakıtı ve 10 tondan fazla JP-5 hava aracı yakıtı depolama imkanına sahipken sonrasında geliştirilen projelerde yakıt kapasitesi daha fazladır. Dizel ve gaz türbin kombinasyonuna sahip dört farklı projede de yer almış olan General Electric LM-2500 gaz türbinlerin hepsi 30.844 beygir azami güç üretim imkanına sahiptir. Bu projelerde RENK redüksiyon tercih edilmiş olup gaz türbin ve dizel makineleri ayrı ayrı veya birlikte kullanma imkanı mevcuttur. MİLGEM tasarımı tüm gemilerde iki şaft, kontrol edilebilir iki pervane ve iki dümen yer almaktadır. ADKG ve PN MİLGEM projelerinde dört palli, diğer beş projenin tamamında ise beş palli pervaneler tercih edilmiştir.

Ada Sınıf:

Dizel makine ve gaz türbin kombinasyon (CODAG) tahrik yapısına sahip olan Ada Sınıf Korvetlerde iki adet MTU 16V 595 TE90 dizel ana makine ile General Electric LM2500 gaz türbin bulunmaktadır. İki makine toplam azami 11.586, gaz türbin ise 30.844 beygir güç üretilebilmekte ve toplam azami güç üretimi 42.430 beygire ulaşmaktadır. Tam yüklü 2.400+ ton deplasmanda, tam güç kullanımı ile saatte 29 knot sürate ve iktisadi 15 knot sürat ile 3.500 deniz mili seyir siasına ulaşılabilmektedir.

MTU 16V 595 TE90, MİLGEM'de sadece Ada Sınıf Korvetlerde bulunmaktadır. 16 silindire sahip makine dakikada azami 1.800 devir ve 5.793 beygir güç üretilebilmektedir. Makine 6,3575 metre uzunluk, 2,130 metre genişlik, 2,830 metre yükseklikte ve 16.200 kilogram ağırlıktadır.

Görsel 1: MTU 16V 595 TE90

Görsel 2: Ada Sınıf Tahrik ve İtki Yapısı

Test ve Eğitim Gemisi Projesi:

MİLGEM temel tasarımından geliştirilen tek yardımcı gemi durumunda olan TVEG'de, yüksek hızın bir öncelik olmaması sebebiyle diğer projelerden farklı olarak dizel-elektrik tahrik tercih edilmiştir. İki adet MTU 20V 4000M 93L dizel ana makine toplam azami 11.532 beygir güç sağlayabilmektedir. Tam yüklü halde 18 knot azami sürate ulaşabilmekte olan gemi, Ada Sınıf'tan daha yüksek olan yakıt kapasitesi sayesinde daha yüksek seyir siasına ulaşabilmektedir.

MTU 20V 4000M 93L dizel makine TVEG'den sonra İstif Sınıf 1, PN MİLGEM ve Ukrayna Korvet Projesinde de tercih edildi. 20 silindire sahip makine, dakikada azami 2.100 devir ve azami 5.766 beygir güç üretebilemektedir. 4,015 metre uzunluk, 1,470 metre genişlik, 2,440 metre yüksekliğe ve 12.080 kilogram ağırlığa sahiptir. Özgül yakıt tüketimi gram/kilowatt saatte 11,030 litredir.

Görsel 3: MTU 20V 4000M 93L

İstif Sınıf:

MİLGEM temel tasarımı üzerinden geliştirilen en yüksek deplasmana sahip olan İstif Sınıf Fırkateynler, dizel makine ve gaz türbin kombinasyon (CODAG) tahrik yapısına sahiptir. Sınıftaki ilk fırkateyn TCG İstanbul proje doğrultusunda iki adet MTU 20V 4000M 93L dizel ana makine ve General Electric LM2500 gaz türbine sahip olarak tasarlandı ve tamamlandı. Sınıftaki diğer fırkateynler için de planlanmakta olan makine uygulanan gizli ambargo sebebiyle farklı bir tercihi gerektirdi ve devam eden yedi gemide ayrıca çeşitli avantajlar da getiren iki adet MAN 20V 175D-ML dizel ana makine tercih edildi. İlk fırkateyn 11.532, kalan yedi fırkateyn ise 11.800 beygir azami makine güce, General Electric LM2500 gaz türbin ile ilk gemi toplam 42.376 ve kalan yedi gemi 42.644 beygir azami güç üretimine ulaşabilmektedir. Makine farklılığına karşın bir sürat farkı meydana gelmemiş olan fırkateynler tam yüklü 3.100 ton deplasmanda 29 knot azami sürat ve iktisadi 14 knot sürat ile 5.700 deniz mili seyir siasına ulaşabilmektedir.

MAN 20V 175D-ML, dakikada azami 2.000 devir, 5.900 beygir azami güç üretebilmektedir. Özgül yakıt tüketimi gram/kilowatt saatte 19,90 litredir.

Görsel 4: MAN 20V 175D-ML

Babur Sınıf (PN MİLGEM) ve Ukrayna Korvet Projesi:

Dizel makine ve gaz türbin kombinasyon tahrik yapısına sahip Babur Sınıf (PN MİLGEM) ve Ukrayna Korvet Projesi'nde aynı makineler ile gaz türbin tercih edildi. Korvetlerde iki adet bulunan MTU 20V 4000 M93L dizel ana makine toplam 11.532, bir adet General Electric LM2500 gaz türbin de 30.844 beygir azami güç üretebilmekte, toplam azami 42.376 beygire ulaşmaktadır. Babur Sınıf Korvetler tam yüklü 2.985 ton deplasmanda saatte 26 knot üzeri, Ukrayna Korvetleri ise tam yüklü 2.400 ton deplasmanda 29 knot azami sürate çıkabilmekte ve korvetler iktisadi 15 knot sürat ile 3.500 deniz mili üzerinde seyir siasına ulaşabilmektedir.

Görsel 5: Ukrayna Korvet ve PN MİLGEM Projelerinde Kullanılan İki Adet 20V 4000 M93L Dizel Ana Makine ile General Electric LM2500 Gaz Türbinin Yerleşim Yapısı

Hisar Sınıf:

Dizel ve dizel elektrik motor kobinasyonu (CODELOD) tahrik yapısına sahip Açık Deniz Karakol Gemisi Projesi'nde dört adet MAN 20V 175D-MM dizel ana makine ile iki adet yerli ve özgün tasarım TÜRASAŞ 8V 160 dizel elektrik motoru tercih edildi. Dört dizel ana makine toplam 19.844 ve iki dizel-elektrik motor toplam 2.400 beygir güç üretebilmektedir. 23.812 beygir toplam azami güç üreteimine sahip gemiler tam yüklü 2.300 ton deplasmanda 24 knot üzeri azami sürate ve iktisadi süratle 4.500 deniz mili üzerinde seyir siasına ulaşabilmektedir.

MAN 20V 175D-MM, dakikada azami 1.900 devir, azami 4.961 beygir güç üretebilmektedir. 3,941 metre uzunluk, 2,297 metre yükseklik, 1,647 metre genişlikte ve 13 ton ağırlığa sahiptir. Özgül yakıt tüketimi gram/kilowatt saatte 19,50 litredir.

TÜRASAŞ tarafından özgün olarak geliştirilen 8V 160, 8 silindirli makine 1200 beygir güç üretebilmektedir. Özgül yakıt tüketimi gram/kilowatt saatte 2,20 litredir.

Görsel 6: TÜRASAŞ 8V 160

Malezya Korvet Projesi:

Malezya Korvet Projesi (LMSB-2), dizel ve dizel kombinasyonu (CODAD) tahrik yapısına sahip olarak tasarlandı. Bu tercihte bakım ve işletme maliyetlerinin daha uygun olmasının etkili olduğu tahmin edilmektedir. Korvetlerde dört adet bulunacak olan MTU 16V 1163 M84 dizel ana makineler toplam azami 27.900 beygir güç üretebilecektir. Tam yüklü 2.500+ ton deplasmanda saatte azami 26 knot üzeri sürate ve 14 knot iktisadi süratle 4000 deniz mili üzerinde seyir siasına ulaşılabilecektir.

MTU 16V 1163 M84 MİLGEM tasarımında şimdiye kadar tercih edilen en güçlü dizel makinedir. Makine dakikada azami 1230/1280 devir ve azami 6.975 beygir güç üretebilmektedir. 4,547 metre uzunluk, 2,925 metre yükseklik, 1,942 metre genişlikte ve 20.560 kilogram ağırlığa sahiptir. Özgül yakıt tüketimi 210 gram/kilowatt saatte 13,09 litredir.

Görsel 7: MTU 16V 1163 M84:

Tablo: