Kontrol Bot - ARES-35 FPB

Kontrol Botlar, Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından kıyıya yakın sularda kullanılan fakat yüksek deniz durumlarına da uygun yapıda olan platformlardır.

Geçmiş:

Savunma Sanayi Başkanlığı’nın 2018 yılında 105 adet kontrol botun Sahil Güvenlik Komutanlığı’na alımı için ihale açması ile süreç başladı. ARES, Yonca, DEARSAN, Özata ve DESAN tersaneleri teklife çağrı dosyası aldı. 11 Ekim 2018’deki SSİK kararıyla ihaleyi kazanan ARES Tersanesi oldu ve 19 Şubat 2019’da SSB ile tersane arasında anlaşma imzalanandı. Botlar için henüz inşa başlamamışken Temmuz 2020’de de Türk Deniz Polisi 17 adet alım yaptı.

İlk bot olan KB-1, Nisan 2021’de denize indirildikten sonra bot üzerinde deneme ve geliştirme sürecine başlanıldı. 02-04 Ağustos 2021 tarihleri arasında bot üzerinde çeşitli mukavemet denemeleri yapıldı. Bu denemeler; 3.5 metre/saniye hızla beton bloğa bordadan çarpma, 2 metre yükseklikten su yüzeyine düşme ve azami süratin %10’u (3.5 knot) ile baştan kara çıkma şeklinde gerçekleştirildi. Denemelerden çıkarılan sonuçlar doğrultusunda tasarımsal iyileştirmeler yapıldı, ek katmanlarla güçlendirmelere gidildi ve botun yapısında standart elyaf kompozit yerine karbon takviyeli elyaf kompozitin kullanılması tercih edildi.

Botların Eylül 2021 itibarıyla seri üretim ve hizmete girişleri başladı. 21 Aralık 2021’de SSB 12 adet daha ek alım yaptı. Tersane her iki ayda altı botun üretimini hedeflerken bu sayı 2023’te sekize kadar çıktı. 2025’e kadar 105 botun inşa edilmesi planlanmışken 2023 sonuna kadar 107 adet bot teslim edildi. 35 FPB’nin bir başka alıcısı da Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü oldu. Tüm güncel siparişler de tamamlandığında botların toplamı 189’a ulaşacak.

Eylül 2021’de T.C. Sahil Güvenlik Komutanlığı, Aralık 2021’de Türk Deniz Polisi, Mart 2022’de KKTC Sahil Güvenlik Komutanlığı, Aralık 2023’te de Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ilk botlarını hizmete aldı.

Yapı:

12.04 metre tam boy, 3.74 metre azami genişlik, 0.80 metre su ve 5.35 metre hava çekimine sahip botlar tam yükte 12.9 ton deplasmandadır. Botların güç, tahrik ve itki yapısı her biri 450 beygir güçteki iki adet Volvo Penta D8 altı silindirli dizel makine, 14 beygir güçte Albo Marin yardımcı jeneratör, iki adet ZF 286 şanzıman ve her biri 590 beygir güç üretebilen iki adet Hamilton HJX29 su jetinden oluşmaktadır. Botlar saatte azami 35+ knot sürate ulaşabilmekte olup iktisadi 24 knot sürat ile 170 deniz mili seyir siasına sahiptir. Botlar deniz durumu 5’te operasyonel kalabilmektedir.

Botlarda Simrad seyir radarı, Flir termal kamera, Humphree HA500 yalpa trim sistemi, Armas Elektronik tepe lambası bulunmaktadır. Pupa tarafta bulunan kurtarma platformu 250 kilogram taşıma kapasitesine sahiptir. Botların klaslaması Türk Loydu tarafından yapılmıştır.

Değerlendirme ve Notlar:

Toplamı 230’a yakın Sahil Güvenlik yüzer unsurlarından yarısına yakınını oluşturmakta olan 35-FPB’lerin hizmete girişi ile Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın kabiliyetlerinde önemli bir iyileştirme ve artış gerçekleşti. Bot üretiminde ciddi bir uzmanlaşma yakalamış olan ARES Tersanesi ihracatta da önemli başarılar kazanmaya devam etmekte.